[2]Θέσεις για τη λίμνη Βεγορίτιδα και το ζήτημα της στάθμης της
Το τελευταίο διάστημα ένα από τα ζητήματα που απασχόλησαν την τοπική κοινή γνώμη ήταν αυτό της στάθμης της λίμνης Βεγορίτιδας.
Η λίμνη Βεγορίτιδα μετά από δεκαετίες υποχώρησης και ταπείνωσης της στάθμης της έχει αρχίσει να ανακαταλαμβάνει κάποια από τα εδάφη που είχε παλιότερα. Σήμερα η στάθμη της λίμνης βρίσκεται στα 515,5 μέτρα από το υψόμετρο της στάθμης της θάλασσας. Στο επίπεδο αυτό δεν απειλούνται ανθρωπογενείς δραστηριότητες, εκτός φυσικά από τις αγροτικές καλλιέργειες των εκτάσεων που είχαν αποκαλυφθεί από τη μείωση της στάθμης της λίμνης και τώρα καλύπτονται και πάλι από το νερό. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί «απειλή» διότι οι εκτάσεις αυτές ήταν λίμνη και τώρα ξαναγίνονται λίμνη. Όποιοι θεωρούν ότι οι εκτάσεις αυτές τους ανήκουν είναι εκτός πραγματικότητας.
Φυσικά, υπάρχουν φωνές – κυρίως από το γειτονικό Νομό Φλώρινας και το Δήμο Αμυνταίου – που επιθυμούν την περαιτέρω ταπείνωση της στάθμης της λίμνης προκειμένου κάποιοι να συνεχίσουν να καλλιεργούν τις εκτάσεις που είχε αποκαλύψει παλιότερα η λίμνη Βεγορίτιδα και ενδεχομένως να αποκαλυφθούν και νέες, διότι η απληστία είναι χαρακτηριστικό του ανθρώπινου γένους…
Εδώ υπάρχει μία σύγκρουση συμφερόντων. Από τη μία είναι το κοινωνικό σύνολο που επιθυμεί την αύξηση της στάθμης της λίμνης Βεγορίτιδας σε επίπεδο που να μην θίγει ανθρωπογενείς δραστηριότητες και ταυτόχρονα να μπορεί να είναι ένα υγιές οικοσύστημα, ενώ από την άλλη είναι κάποιοι μεγαλοαγρότες που καλλιεργούν τις διανεμημένες ή καταπατημένες ιδιαίτερα εύφορες αποκαλυφθείσες εκτάσεις της Βεγορίτιδας. Είναι σίγουρο ότι υποχωρώντας η λίμνη άφησε τεράστιες εκτάσεις που καλλιεργήθηκαν για κάποια χρόνια, όμως αυτό πρέπει να το δούμε ως ένα ιδιότυπο «χρησιδάνειο» για όσους τις καλλιέργησαν και όχι ως μόνιμη κατάσταση. Οι καλλιεργητές δεν πρέπει να προβάλουν το γεγονός ότι χάνουν χρήματα τώρα που η λίμνη επανακτά τις εκτάσεις αυτές, αλλά να σκέφτονται ότι κέρδισαν χρήματα για κάποια χρόνια καλλιεργώντας τις συγκεκριμένες εκτάσεις.
Το κακό είναι ότι πολλές από τις εκτάσεις αυτές είναι «φορτωμένες» με λιπάσματα και φυτοφάρμακα, καθώς καλλιεργήθηκαν για πολλά χρόνια και ενδεχομένως επηρεάσουν τα χαρακτηριστικά της λίμνης, όμως η φύση ξέρει να γιατρεύει τις πληγές της.
Σπεύδω να επισημάνω ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αφήσουμε να εννοηθεί ότι οι αγρότες μολύνουν το περιβάλλον. Είναι η κοινωνική ομάδα που δουλεύει σκληρά κάτω από αντίξοες συνθήκες, ζει αρμονικά με το περιβάλλον και εργάζεται μέσα στη φύση, γεγονός που τους καθιστά τους καλύτερους οικολόγους. Για μένα είναι δεδομένο ότι τόσο οι αγρότες, όσο και τα μέλη του Συλλόγου Προστασίας Βεγορίτιδας, που πρωτοστάτησαν στον αγώνα για την προστασία της λίμνης, βρίσκονται από την ίδια πλευρά του αγώνα για προστασία του περιβάλλοντος και οικονομική ανάπτυξη του τόπου. Όλοι μας καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει μία ισορροπία που είχε διαταραχθεί και σιγά σιγά επανέρχεται. Επειδή στις μικρές κοινωνίες που ζούμε δεν έχουμε την πολυτέλεια των διαχωρισμών, πιστεύω ότι όλοι μας πρέπει να συμφωνήσουμε στη βέλτιστη δυνατή λύση για το επίπεδο της λίμνης.
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι ότι τα τελευταία χρόνια εκπονείται μία διαχειριστική μελέτη, που ανατέθηκε πριν πολλά χρόνια από τους Δήμους Αμυνταίου και Έδεσσας. Εμείς δεν παραλάβαμε τη μελέτη αυτή διότι έχουμε βασικές αντιρρήσεις στον τρόπο προσέγγισης του θέματος και δεν μπορούμε να δεχθούμε τα ανώτατα όρια στάθμης που θέτουν κάποιοι άλλοι. Δεν μπορεί κανένα μελετητικό γραφείο ή κανένας άλλος Δήμος να μας αναγκάσει να ακολουθήσουμε συγκεκριμένες πολιτικές που αποδεδειγμένα συμβάλουν στην καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, προκειμένου να δημιουργηθούν χωράφια! Η πολιτική αυτή είναι επικίνδυνη για τις επόμενες γενιές. Δεν γίνεται να καταστρέφουμε ό,τι δημιούργησε η φύση για να δημιουργήσουμε χωράφια.
Καλώ όποιον έχει άλλη άποψη να προσπαθήσει να εξηγήσει σε οποιονδήποτε Ευρωπαίο – αξιωματούχο ή απλό πολίτη – ότι είναι σωστό να αποξηράνουμε ή να μειώσουμε δραστικά την έκταση μίας λίμνης όπως η Βεγορίτιδα για να δημιουργήσουμε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Στην καλύτερη περίπτωση θα τον στείλει σε ψυχιατρική κλινική και στη χειρότερη θα τον θεωρήσει εχθρό της κοινωνίας και ένοχο για πράξεις που αντιβαίνουν το κοινωνικό συμφέρον.
Ο Δήμος Έδεσσας από την πρώτη στιγμή είχε ξεκάθαρη και ομόφωνη θέση να προστατέψουμε το κοινωνικό συμφέρον. Μία μεγάλη και υγιής Βεγορίτιδα μπορεί να αποτελέσει πηγή πλούτου για τις τοπικές κοινωνίες με την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων. Η οικονομική ανάπτυξη δεν σταματά στην καλλιέργεια χωραφιών… Για τον σκοπό αυτό σκοπεύουμε να ξεκινήσουμε ένα σχέδιο για την ανάπτυξη των παραλίμνιων περιοχών με υποδομές για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που θα συμβάλουν στην αειφορική ανάπτυξη της περιοχής.
Φυσικά δεν μπορούμε να χωρίσουμε τη λίμνη στα δύο και να προστατεύσουμε το «δικό μας» κομμάτι και γι’ αυτό πρέπει να συνεργαστούμε με τους γείτονές μας. Είμαι σίγουρος ότι η δύναμη των επιχειρημάτων είναι μεγαλύτερη από αυτή των συμφερόντων και γι’ αυτό το λόγο είμαι αισιόδοξος ότι θα βρεθεί σημείο επαφής για να κάνουμε μία συλλογική προσπάθεια προστασίας της λίμνης και του κοινωνικού συμφέροντος.
Πέρα απ’ όλα αυτά η σημερινή κατάσταση είναι ένα πολύ καλό μάθημα για όλους μας και δείχνει ότι η φύση προσπαθεί να γιατρέψει τις πληγές που δημιούργησε ο άνθρωπος τις προηγούμενες δεκαετίες. Αν δεν μπορούμε να τη βοηθήσουμε τουλάχιστον ας την αφήσουμε να κάνει τη δουλειά της και να μην την εμποδίζουμε δημιουργώντας καινούργιες πληγές!
Δημήτρης Γιάννου
Δήμαρχος Έδεσσας